Voedingskennis.nl

Consumenten willen in toenemende mate weten en begrijpen hoe hun voeding en leefstijl bijdragen aan het verbeteren van hun gezondheid. Daar kunnen gezondheidstests en DNA-tests een rol in spelen. Op basis van deze tests wordt een advies of dienst samengesteld of een product: gepersonaliseerde voeding (personalised nutrition, PN). Het gebruik van op het individu afgestemde informatie is geworteld in de wetenschap en heeft als doel om consumenten controle te geven en een positieve, duurzame gedragsverandering te bevorderen. De mogelijkheid van (snelle) feedback is een belangrijk onderdeel van gepersonaliseerde voeding. Zowel het vaststellen van het individuele profiel van mensen als het proces van advisering dat daarop volgt, gebeurt tegenwoordig dankzij allerlei moderne tools dynamisch en interactief. Voor de diëtist is het belangrijk om kennis te hebben van de technologische mogelijkheden, zodat ze die kan inpassen in het dieet- en gezondheidsadvies.

Voeding en metabolisme zijn in toenemende mate onderwerp van wetenschappelijk onderzoek bij longziekten zoals chronisch obstructieve longziekten (COPD). Op basis van de lichaamssamenstelling en het gewichtsverlies kunnen verschillende metabole profielen onderscheiden worden in patiënten met COPD die gepaard gaan met ziektegerelateerde risico’s. Bij deze patiënten zijn er verschillende oorzaken voor een verminderde eetlust en voedselinname, een verstoorde energiestofwisseling en een verstoorde eiwitbalans die kunnen leiden tot gewichtsverlies, toename in vetmassa of spiermassa- en functieverlies. Voedingsadviezen met eventueel aanvullende voedingsinterventies, op zichzelf staand of als aanvulling op longrevalidatieprogramma’s, kunnen daarom gunstig zijn voor patiënten met COPD.

Huidige statistieken laten een exponentiële groei zien van het aantal mensen met dementie, zo ook in Nederland. Tot op heden kunnen medicijnen de ziekte niet genezen, waardoor preventie almaar belangrijker wordt. Voeding en leefstijl zijn hierbij essentiële factoren die het ontstaan van dementie kunnen beïnvloeden en het verloop doen wijzigen. Het onderzoek van het plantaardige mediterrane dieet en MIND-dieet bij cognitieve veroudering en dementie zit momenteel in de lift. De eerste observationele onderzoeken laten alvast bemoedigende resultaten zien om dementie, met de ziekte van Alzheimer als meest voorkomende vorm, terug te dringen, maar meer interventieonderzoek is noodzakelijk. De microbiota-darm-brein-as vormt een belangrijk mechanisme waarop deze plantaardige diëten effecten lijken te hebben, met verbeterde geheugenscores en minder alzheimerpathologie tot gevolg. Daarnaast lopen er momenteel studies met bepaalde prebiotica en ook grote multidomein-onderzoeken die voeding en leefstijl combineren. De huidige praktijkadviezen pleiten voor het aanhouden van een mediterraan-achtig dieet in het voorkomen van dementie bij ouderen of volwassenen met cardiovasculaire problemen en/of milde geheugenstoornissen. De komende jaren worden veel interessante onderzoeksresultaten verwacht uit langlopende studies, die meer inzichten zullen geven.

Jicht is een gewrichtsontsteking (acute artritis) en wordt ook wel gewrichtsreuma genoemd. De ziekte wordt veroorzaakt door neerslag van urinezuurkristallen in de gewrichten of langs de pezen. De aandoening begint veelal met plotseling hevige pijn. Bij veel mensen gaat een eerste aanval van jicht over in een chronische vorm. De diagnose wordt gesteld door urinezuurkristallen aan te tonen in gewrichtsvloeistof of tofeus materiaal. De behandeling is in eerste instantie gericht op het verminderen van pijn middels anti-inflammatoire medicatie. Dit wordt gevolgd door het voorkomen van nieuwe jichtaanvallen en het beperken van klachten en complicaties middels het verlagen van de serumurinezuurgehalten met urinezuurverlagende medicatie, aangevuld met voedings- en leefstijladviezen. Jicht en hyperurikemie (een te hoog urinezuurgehalte) zijn risicofactoren voor hart- en vaatziekten, onafhankelijk van de traditionele cardiovasculaire risicofactoren zoals hypertensie of hyperlipidemie. Dit maakt het van belang dat cardiovasculair risicomanagement onderdeel is van de behandeling.

Diabetes mellitus is de benaming van ziektebeelden die een verhoging van het bloedglucosegehalte als gemeenschappelijk kenmerk hebben. Deze kunnen leiden tot metabole ontregeling en complicaties die de gezondheid en kwaliteit van leven van de patiënt nadelig kunnen beïnvloeden. Te hoge glucosewaarden, maar ook eventuele bijkomende risicofactoren als hypertensie en afwijkend vetspectrum kunnen leiden tot hart- en vaataandoeningen, retinopathie, nefropathie en neuropathie. Om deze complicaties te voorkomen, uit te stellen of de progressie af te remmen is een adequate behandeling van de diabetes alsook van de risicofactoren van belang. In dit artikel wordt de lezer geïnformeerd over de behandelmogelijkheiden van diabetes mellitus type 1 en type 2. De behandeling omvat voedingstherapie, overige leefstijladviezen als beweging, goed slapen, minder stress, meer ontspanning, en medicatie. Het wordt duidelijk welke mogelijkheden er zijn voor een optimale voeding voor mensen met diabetes volgens de huidige inzichten. Ook middelen en mogelijkheden om de behandeling verder te optimaliseren, diabetes type 2 in remissie te brengen of te voorkomen worden besproken. Persoonsgerichte zorg en gezamenlijke besluitvorming over persoonlijke doelen en behandeling staan op de voorgrond.